Kunstmatige intelligentie is al overal. Zoek maar eens een product of hotelkamer op internet. Het lijkt of het ‘beest’ je meteen in zijn greep heeft en niet meer loslaat. Maar dit is Artificial Intelligence (AI) in een passieve vorm, die meestal voor commerciële doeleinden op ons wordt toegepast. Wij moeten zoveel mogelijk worden verlokt om iets te kopen. Ook de overheid zet AI in. Denk maar aan de algoritmes die zoveel ophef rond de toeslagenaffaire hebben veroorzaakt.
Maar nu is er een AI-tool die wij zelf actief kunnen gebruiken. In november 2022, heeft de open AI-organisatie een (voorlopig ) gratis taalgenerator, ChatGPT, op het wereldwijde web gezet, door iedereen te gebruiken.
De werking van ChatGPT
ChatGPT heeft de laatste tijd veel aandacht getrokken. Stel hem een vraag en je krijgt een tekst terug, zo nodig meteen in het Nederlands. Op het antwoord kun je doorvragen en verder preciseren en daarna weer verder vragen. Hoewel ChatGPT geen bronvermeldingen geeft, zijn onderwijzers en docenten bang dat hun leerlingen en studenten ChatGPT gaan gebruiken om opstellen, werkstukken, enz. te laten schrijven. Anderen kijken er genuanceerder tegenaan en zien het als een belangrijk hulpmiddel dat tijd bespaart. In de media wordt melding gemaakt van bijvoorbeeld reclamemensen die de tool al volop gebruiken om teksten te genereren.
Een voorbeeld: vraag aan ChatGPT: schrijf een opstel over Greta Thunberg in het Nederlands in 20 zinnen. De respons is een keurig opstelletje. Dit kan naar believen uitgebreid worden en er kunnen voorwaarden worden meegegeven.
In een vorig artikel kwam de vraag aan de orde ‘Wat is hyperinflatie?’ De respons van ChatGPT was zeker ook bruikbaar geweest.
Waar haalt ChatGPT zijn informatie vandaan? Kort gezegd, alle online-informatie op internet van websites, online boeken en ondertitels tot medio 2021. Uit deze enorme brij weet de kunstmatige intelligentie van het programma een antwoord op een willekeurige vraag te produceren, dat vaak heel acceptabel is en niet van een antwoord van een menselijke schrijver te onderscheiden. Soms komt er nonsens uit, waar het programma zelf ook voor waarschuwt. En, dankzij de vele gebruikers leert het programma zelf steeds bij. Het is het beste om het zelf maar eens uit te proberen.
ChatGPT en beleggen
Is ChatGPT ook voor privébeleggingen bruikbaar? De eerste handicap is dat de data niet up-to-date zijn … Vraag je bijvoorbeeld naar het jaarrendement van de AEX in 2017, dan krijg je een keurig cijfer met een kort commentaar erbij. Maar als je vraagt naar een voorspelling voor 2023, dan is het antwoord dat ChatGPT een taalmodel is en geen voorspellingen doet. Als een gewetensvolle beleggingsadviseur wordt de lezer gewaarschuwd voor de beleggingsrisico’s. Het is duidelijk: ook al zou ChatGPT kunnen putten uit een up-to-date database, dan nog zouden er geen beleggingskeuzes of voorspellingen worden gemaakt. Wat blijft is een hulpmiddel om de begrippen van de beleggingsleer beter te leren kennen.
Interessanter is de vraag naar het verdienmodel van OpenAI, de organisatie achter ChatGPT. Enorme bedragen zijn vereist voor ontwikkelingskosten, rekenkosten, servercapaciteit, enz. De grote, particuliere investeerders van het eerste uur, Sam Altman, Elon Musk en Peter Thiel, zijn inmiddels aangevuld met de techgigant Microsoft. Deze partij heeft naar vermeld $13 miljard in dit project gestoken. Daarmee lijken de idealistische, non-profit uitgangspunten van open AI definitief verlaten te zijn. Het lijkt een kwestie van tijd totdat het gratis gebruik van ChatGPT voorbij is. Microsoft zou al bezig zijn om deze AI in te bouwen in Word, Outlook en Powerpoint.
Conclusie: met ChatGPT wordt AI voor het eerst voor een breed publiek toegankelijk. Het zou in de technologiesector misschien wel een ‘gamechanger’ kunnen worden. Vooralsnog is het voor de particuliere belegger van beperkt nut.
Franke Burink, 25-01-2023